ពេលចូលឆ្នាំតាមសុរិយគតិតាមតម្រាហោរហៅ "អាយន្តសង្ក្រាន្ត" ទោះលោករៀងរដូវរងាជារដូវទី ១ តែពេលចូលឆ្នាំតាមសុរិយគតិមិនបានតម្រូវតាមលំដាប់រដូវទេ កំណត់យកត្រង់ពេលព្រះអាទិត្យដើរត្រង់ពីលើក្បាល គឺត្រូវត្រង់ថ្ងៃទី ១៥ ខែមេសា ។ ការចូលឆ្នាំតាមសុរិយគតិ គឺជាការបូជាចំពោះព្រះអាទិត្យ ដោយហេតុនេះ ពិធីនេះទើបមានឈ្មោះថា "អាទិត្យាយណៈ" ប្រែថា ពិធីដែលទាក់ទងដោយព្រះអាទិត្យ ។ សេចក្តីពិត ខ្មែរយើងអំពីដើមរៀងមកធ្លាប់ចូលឆ្នាំតាមចន្ទគតិដូចពោលហើយ ទើបតែនឹងមកផ្លាស់ចូលឆ្នាំតាមសុរិយគតិប្រមាណក្នុង ព.ស. ១៨៥០ ទោះបីផ្លាស់មកដូច្នេះក្តី វិធីប្រើថ្ងៃ - ខែ - បក្ខ នឹងរដូវនៅនិយមតាមចន្ទគតិទាំងស្រុង ។ លុះមកដល់ឆ្នាំ គ.ស. ១៩៤៨ ដែលកើតរដ្ឋសភាហើយ ទើបបានប្រើ ថ្ងៃ - ខែ តាមសុរិយគតិក្នុងផ្លូវការ ។
របៀបវារៈ ពិធីនេះត្រូវធ្វើ ៣ ថ្ងៃតាមទំនៀម គឺថ្ងៃ ១៣-១៤ នឹង ១៥ ខែមេសា ការធ្វើពិធីធំ ប្រហែលជាមានកំណត់ពេល បើគិតតាមយាមដែលព្រះអាទិត្យរះ គួរធ្វើក្នុងវេលាថ្ងៃ គឺត្រង់ពេលថ្ងៃត្រង់ ។ បើគិតតាមតម្រាចាស់ ១ យ៉ាងដែលកំណត់ចែកថ្ងៃ ត្រូវធ្វើវេលាយប់ គឺត្រង់ពេលអាធ្រាត្រ ។
សរុបសេចក្តី កិច្ចទាំងឡាយក្នុងពិធីចូលឆ្នាំ ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ គប្បីជ្រាបថាជាកិច្ចប្រព្រឹត្តទៅតាមសេចក្តីនិយមឬជំនឿក្នុងគតិសាសនាក្នុងសម័យនោះ ៗ ប៉ុណ្ណោះ ។ ក្នុងសម័យនេះការដែលនឹងធ្វើឱ្យត្រឹមត្រូវសមរម្យតាមឋានៈនៃយើងជាអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា ហើយជាប្រយោជន៍ដ៏ពិតប្រាកដផងនោះគប្បីជ្រាបដូច្នេះ ៖
១. ជំរះបញ្ជីរបរ ក្នុងពេលដាច់ឆ្នាំចាស់ចូលឆ្នាំថ្មីយើងត្រូវគិតគូរមើលកិច្ចការគ្រប់ជំពូកដែលយើងបានប្រកបមកហើយ បើឃើញថា កិច្ចការណាបានចម្រើនលូតលាស់ហើយ យើងត្រូវបំពេញកិច្ចការនេះឱ្យរឹងរិតតែចម្រើនឡើង បើឃើញកិច្ចការណាទន់ខ្សោយ ត្រូវចាត់ចែងកិច្ចការនោះឱ្យបានចម្រើនឡើង ។
២. ជំរះចិត្ត យើងត្រូវពិនិត្យទឹកចិត្តរបស់យើង បើឃើញថាក្នុងរវាងដែលកន្លងមកហើយ ចិត្តរបស់យើង ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងផ្លូវស្ងប់ តាមគន្លងធម៌ហើយ ក៏គប្បីផ្គត់ផ្គង់ចិត្តបែបនោះ ឱរឹងរិតតែចម្រើនឡើងទៀត បើឃើញថាចិត្តរបស់យើងទន់ខ្សោយ ឬធ្លាក់ទៅក្នុងផ្លូវអកុសលច្រើន គប្បីរៀបចំចិត្តឡើងជាថ្មី ឱ្យប្រព្រឹត្តទៅក្នុងផ្លូវល្អ ឱ្យបានមុតមាំពេញលេញឡើង ពោលដោយសង្ខេប គឺព្យាយាមលះអកុសលឱ្យអស់ទៅ ព្យាយាមចម្រើនកុសលឱបរិបូណ៌ឡើង ។
៣. បរិច្ចាគ ការដែលយើងខំធ្វើការរកស៊ីក្នុងរវាង ១ ឆ្នាំមកនេះ យើងត្រូវបរិច្ចាគទ្រព្យធ្វើបុណ្យឱ្យទានជាពិសេសគឺ
ក) អ្នកមានគុណ មានមាតាបិតាជាដើម យើងត្រូវតែផ្គត់ផ្គង់ជាដរាបមក តែក្នុងឱកាសចូលឆ្នាំនេះ យើងត្រូវតែបំពេញករណីយកិច្ចនេះជាពិសេស ដោយការផ្ងូតទឹកជំរះកាយជូនអាហារបរិភោគជូនគ្រឿងប្រើប្រាស់មានសំពត់អាវនឹងប្រាក់កាសជាដើម ។
ខ) ត្រូវបរិច្ចាគទានចំពោះព្រះសង្ឃសមណៈ អ្នកប្រព្រឹត្តធម៌នឹងស្រង់ទឹកព្រះសង្ឃ រហូតដល់ព្រះពុទ្ធរូប ក៏បោសជំរះសំអាតជាពិសេស ។ កិច្ចទាំងនេះជាដើម ជាករណីយកិច្ចដែលយើងអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា គប្បីធ្វើក្នុងឱកាសចូលឆ្នាំ ។
ចប់ពិធីចូលឆ្នាំដោយសង្ខេប រៀបរៀងដោយ ឈឹម - ក្រសេម
(មាន ត សេចក្តីពិចារណាអំពីចូលឆ្នាំ)
